Personeelstekort in de ouderenzorg; is strategisch plannen de oplossing?

Om goede ouderenzorg ook de komende jaren te blijven garanderen hebben zorgorganisaties in Noord- en Midden-Limburg de handen ineengeslagen. Om te anticiperen op de huidige ontwikkelingen moet er samengewerkt worden. Doel?  Gezamenlijk de ouderenzorg zichtbaar verbeteren en voor te bereiden op de toekomst.

Onder de naam ZorgConnect Noord- en Midden-Limburg is er een aanpak ontwikkeld die uit gaat van vijf thema’s; Specialisten Ouderengeneeskunde, Innovatie, Leerklimaat en Praktijkbegeleiding, Behoud én Gezond plannen en Roosteren. We gaan in dit artikel verder in op dit laatste thema, met name op ‘Strategische Personeels Planning (SPP)’. Want, kan een goede strategie achter je planning je personeelstekort doen terugdringen of zelfs oplossen?

Om die vraag te beantwoorden spreken we met drie deelnemers aan de masterclasses SPP van Marcel Haverkamp (PFZW); René Bertrams, (Projectleider / HR Businesspartner bij Proteion), Evelyn Heesen (Strategische Adviseur P&O bij Zorgcentrum Vincent Depaul) en Nanette Welten (manager bij De Zorggroep).

Inzet van Strategische Personeelsplanning bij Proteion

Door gezond te plannen en te roosteren op een strategische manier kun je efficiënter je medewerkers inzetten. Dat is de insteek van de masterclasses verzorgd door Marcel Haverkamp. En ze zijn goed bevallen bij Proteion.

foto René 21-10-2021
René Bertrams (Proteion)

“SPP is in het verleden een moeizaam thema geweest” Geeft René aan. Plannen en roosteren kan heel abstract zijn en vooral het roosteren is veel werk. Na de cursus van Marcel Haverkamp kijkt René anders tegen strategische personeelsplanning aan; “SPP is ineens niet meer saai! PFZW beschikt over data waarmee we de toekomstige personeelsbehoefte kunnen voorspellen. Dit kan op basis van de uistroomgegevens maar ook door de kijken hoe de zorgvraag zich de komende jaren gaat ontwikkelen. Het model rekent scenario’s makkelijk door.”

Pensioenorganisatie PFZW maakt analyses via een speciale rekentool. Deze biedt overzicht voor vier tot vijf jaar in de toekomst. Alles gebaseerd op data die binnen het pensioenfonds voorhanden is.  Binnen de samenwerking is Proteion ook gaan werken met een capaciteitsplanning. Deze capaciteitstool geeft snel en eenvoudig inzage in de budgettaire bezetting (uren en competenties) door de zorgvraag en de gewenste inzet in te voeren. Een online applicatie die alle zeven organisaties in gebruik hebben genomen.

René: “Juist de samenwerking ben ik heel trots op. Alles staat met elkaar in verband in de zorg. Dus ook hier geldt dat we alleen samen de problemen op kunnen lossen.”

Mede dankzij het boek ‘Wijzer in toekomst’ heeft René zich kunnen verdiepen in het maken van een scenarioplanning. “Daardoor kun je beter met het management het personeelsplaatje bedenken en voorspellen. De enorme vraag naar zorg en het beperkte arbeidsaanbod dwingen ons tot samenwerking en doelmatigheid. En die noodzaak tot samenwerking reikt verder dan onze eigen sector, maar raakt de hele keten in het zorgaanbod”.  Vult René aan.

Strategische personeelsplanning, ofwel capaciteitsplanning gaat er toe leiden dat we meer zicht hebben op de formatie nu en in de toekomst. Het gebruik van data en rekenmodellen gaat ons daar enorm bij helpen. Bij Proteion zijn we gelukkig al een heel eind op de goede weg. “Dat is vooral een verdienste van de samenwerking en de bereidheid om kennis en gegevens met elkaar te delen” aldus René

Zorgcentrum Vincent Depaul kijkt naar de toekomst met strategische planning

Strategische personeelsplanning is meer dan het inroosteren van collega’s, het gaat over kijken naar de toekomst en hier tactisch op inspelen. 

Evelyn Heesen, Strategische Adviseur P&O bij Zorgcentrum Vincent Depaul, heeft de sessies en de kennisuitwisseling binnen ZorgConnect als inspirerend ervaren. Evelyn had zelf al enige ervaring met datagedreven HR aansturen, maar voor Zorgcentrum Vincent Depaul was dit nieuw.

Evelyn: “Fijn dat ik de mogelijkheid heb gekregen om dit te implementeren binnen onze organisatie. Voor Vincent Depaul zie ik zeker kansen om hiermee aan de slag te gaan.”

foto Evelyn
Evelyn Heesen

De eerdergenoemde roostertool van PFWZ helpt bij het werken in ‘de driehoek’; kennisdeling, datagebruik en scenario-denken. Hiermee til je het niveau van personeelsplanning naar een strategisch niveau. Op het moment bevindt het Zorgcentrum Vincent Depaul zich nog in de bewustwordingsfase, maar het proces is in volle gang. Juist door datagedreven HR kan Evelyn de onderbuikgevoelens aantonen met onderbouwde cijfers. Een toekomstdroom van Evelyn is dan ook om een grote poule van beschikbare medewerkers te creëren; “Zo kunnen we nog beter inspelen op de behoeften van meerdere zorgorganisaties en kwaliteiten van de medewerkers maximaal inzetten. Het scenario-denken geeft het probleem van personeelstekort een boost. Hierdoor blijf je aan het spelen met verschillende scenario’s om goed aan te sluiten bij de vraag.”

Momenteel zijn ze bij Zorgcentrum Vincent Depaul druk bezig met de overgang naar het strategisch plannen. Het is een cyclus waar ze jaarlijks naar zullen blijven kijken. Daarnaast wil Evelyn zich graag meer verdiepen in het scenario-denken.

“We zijn klaar met het invullen van de strategische tool van PFZW.” Geeft Evelyn aan. Nu al blijkt dat de tool waardevol is. Door de toenemende vergrijzing en de naderende pensioenleeftijd van veel van onze medewerkers weten we dat we binnen enkele jaren te maken krijgen met een tekort aan vooral zorgpersoneel. We zijn nu al druk bezig met nadenken over hoe we medewerkers kunnen behouden en hoe we nieuwe medewerkers kunnen aantrekken. Door ook met de verschillende scenario’s aan de slag te gaan met PFZW kunnen we straks nog preciezer voorspellen wat ons over vijf jaar te wachten staat.

Strategische personeelsplanning als oplossing voor personeelstekort

Net als Proteion en Zorgcentrum Vincent Depaul heeft ook De Zorggroep deelgenomen aan de masterclasses strategische personeelsplanning.

foto nanette
Nanette Welten

Voor Nanette Welten (manager bij De Zorggroep) komt dit niet zomaar uit de lucht vallen. Ze werkt al 30 jaar bij de Zorggroep in verschillende functies maar bekleed nu die van manager. Een affiniteit met planning heeft ze altijd al gehad. Daarom is, onder begeleiding van Nanette, zes jaar geleden de planning onder de loep genomen.

 

De Zorggroep is de grootste organisatie die aangesloten is bij ZorgConnect. Het heeft zo zijn voor- en nadelen om een grote zorgorganisatie te zijn. ZorgConnect profiteerde ervan omdat vanuit De Zorggroep de roostertool ‘Ximius’ zijn intrede heeft gemaakt; een eigen ontworpen tool.

Nanette: “Over de samenwerking van ZorgConnect ben ik zeker te spreken. De kartrekkersrol vanuit De Zorggroep vervul ik ook graag. We ontmoeten elkaar nu op een andere manier, hebben hetzelfde belang en kunnen elkaar daarin versterken. Ik vind het juist leuk dat we elkaar nu niet meer als concurrentie zien, maar goed kunnen samenwerken.”

Voorafgaand aan de masterclasses zijn alle zorgorganisaties weer onderaan begonnen op het gebied van plannen; van dagdagelijks naar tactisch naar strategisch niveau. “Momenteel bevinden we ons op tactisch niveau en lopen we er tegenaan dat vraag en aanbod niet tegelijk lopen. Begeleiding van de masterclass was daarom ook echt nodig. Het strategische gedeelte is meer overkoepelend. Zonder de hulp van Marcel hadden we dit niet makkelijk gekund.” Aldus Nanette.

Omdat de roostertool al over veel gegevens beschikt kost het de gebruiker relatief weinig tijd en werk. Een belangrijk onderdeel van de werkwijze bij de Zorggroep is de driehoek van medewerker, financiën en kwaliteit. Je kunt merken dat de Zorggroep hierdoor al een voorsprong heeft op de andere ouderenzorgorganisaties. “Ik ben blij dat alle belangrijke spelers binnen onze organisatie direct zijn aangesloten om SPP te realiseren. We hebben natuurlijk ook een voorsprong door de aanwezigheid van een eigen analist binnen ons team. Vult Nanette aan. Ze vraagt zich enkel nog af ‘hoe we elkaar blijven helpen en voeden’.

Om antwoord te geven op die andere vraag ‘Kan een goede strategie achter je planning je personeelstekort doen terugdringen of zelfs oplossen?’. Jazeker! De drie geïnterviewden kunnen dat in ieder geval beamen.

Deel dit artikel

Innoveren in de ouderenzorg

Innoveren in de ouderenzorg. We kunnen er niet omheen. De komende jaren zal de vraag naar ouderenzorg alleen maar toenemen en zullen er steeds mínder zorgprofessionals in de ouderenzorg beschikbaar zijn die de benodigde zorg kunnen leveren. Daarbij komt ook nog eens dat de zorgvraag complexer gaat worden. Kortom; innoveren is cruciaal om goede ouderenzorg in de toekomst te blijven garanderen.

Ons doel!

Tevreden medewerkers én cliënten, dat is ons doel!

Interactief online platform

Alle resultaten komen samen op een interactief online platform. Hier wordt informatie en kennis verzameld, contact gelegd en van elkaar geleerd.

Om dit te kunnen verwezelijken wordt in het platform o.a. een uitleenservice opgezet. Met deze uitleenservice worden voor én door zorgprofessionals reviews verzameld over het gebruik van innovatieve producten. Zo leren we van en met elkaar!

Binnen het platform is ook ruimte voor het uitwisselen van ideeën en ideeën te generen op basis van onze regionale innovatiebehoefte.

Experimenten en pilots

We voeren gezamenlijk experimenten en pilots uit. Dit doen we aan de hand van een tevens gezamenlijk opgestelde innovatieroute! In deze route worden professionals stap voor stap meegenomen door het innovatieproces. Vanzelfsprekend worden alle inzichten weer gedeeld op het online platform.

Marktverkenning

Continu verkennen wij de markt. Welke (technologische) innovatie bestaat er al? Maar ook: wat zijn de laatste nieuwe innovaties (start-ups). Zo blijven we als regio goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen!

Onderwijs

We werken samen met het onderwijs in de vorm van (kennis)uitwisseling tussen studenten en professionals. Studenten krijgen hierin een concrete rol. Zij zijn onderdeel van het project. Denk daarbij aan het up to date houden van het platform of het aanleveren van gebruikershandleidingen en filmpjes.

Innovatie-ambassadeur

De innovatie-ambassadeur is een zorgprofessional die beschikt over de juiste kennis, vaardigheden en tools om innovatie in de praktijk te kunnen vormgeven. Collega professionals worden door de innovatie-ambassadeur stap voor stap meegenomen in het doorlopen van de innovatieroute.

Innovatiebehoefte als startpunt

Vanuit de innovatiebehoefte worden inzichten verkregen én gedeeld, op basis waarvan vervolgens innovatiethema’s worden geformuleerd. Voor het ophalen van de innovatiebehoeften hebben we een eerste instrument ontwikkeld, waarin ook aandacht is voor de aspecten van positieve gezondheid.