Informele Zorg

Bij zorgverlening en ondersteuning van kwetsbare ouderen zijn veel mensen betrokken. Dit zijn niet alleen zorgprofessionals, de zogenaamde formele zorg, maar ook vrijwilligers, mantelzorgers, oud-medewerkers, familieleden, leerlingen, maatschappelijke stagiaires, de directe omgeving, buurtverenigingen etc. Dit netwerk, ook wel ‘de informele zorg’ genoemd, wordt steeds belangrijker.

Informele zorg is zorg en ondersteuning die wordt gegeven door mensen die dat niet als beroep doen. Ze helpen omdat ze b.v. een persoonlijke band hebben met de cliënt, iets nieuws willen leren, nieuwe mensen willen leren kennen, of doen dit vanuit idealisme of maatschappelijke betrokkenheid. We noemen dit ook wel het informele netwerk.

Situatie

Door de ontgroening van de zorg neemt de beschikbaarheid van formele zorgcapaciteit de komende jaren af. Zowel landelijk als ook in de regio Noord- en Midden-Limburg.

Informele zorg is een van de oplossingen om de gevolgen van vergrijzing én ontgroening op te vangen. Andere oplossingen zijn inzet van (technische) hulpmiddelen en goed werkgeverschap. Uiteraard kun je deze oplossingen in de praktijk niet los van elkaar zien: alles heeft met elkaar te maken en heeft invloed op elkaar.

Samen zorgen wordt de norm!
De huidige manier van samenwerken met het informele netwerk doet nog onvoldoende recht aan de mogelijkheden en meerwaarde hiervan. Hier willen we ons in verbeteren omdat de betrokkenheid en inzet van dit informele netwerk noodzakelijk is om kwalitatief goede zorg en ondersteuning te kunnen blijven leveren, ook in de toekomst.
Voor de toekomst is de verwachting dat het informele netwerk geen apart onderdeel meer is van de zorgverlening. Het zal verweven zijn in elke vorm van zorg en ondersteuning, op elk moment van de dag en op alle locaties, inclusief thuis.
Samen zorgen vraagt om regionale aandacht en professionele ondersteuning van het informele netwerk en van alle betrokken partijen in Noord- en Midden-Limburg. Van mantelzorgorganisatie tot gemeente, van opleidingsinstituut tot VVT-instelling, van buurthuis tot bedrijf.

Laatste nieuws

Huntington; meer en betere zorg, kennis en expertise in de regio

Lees verder »

Huntingtoncentrum Land van Horne promoveert tot expertisecentrum

Lees verder »

Er zijn nog geen nieuwsberichten m.b.t. deze actielijn, daarom zie je hier een overzicht van alle nieuwsberichten.

Doelen en resultaten

De actielijn Informele Zorg heeft als doelstelling in Noord- en Midden-Limburg een optimale en gelijkwaardige samenwerking met de informele zorg op te zetten, samen met alle partijen die hierbij betrokken zijn. Dit vraagt om een andere manier van werken dan we nu gewend zijn en betekent een belangrijke aanpassing in de wijze van samenwerken. Maatwerk is hierbij essentieel, aangepast aan de betreffende persoon, locatie, cultuur en beschikbare mogelijkheden.

Om dit te leren zijn er vanuit de de deelnemende organisaties verschillende projecten opgestart. Elk project met een eigen insteek, passend bij de situatie en mogelijkheden. Zo proberen we verschillende samenwerkingsvormen uit. Hoewel we nog in de beginfase zijn, is al duidelijk dat de volgende aspecten belangrijk zijn:
• Gelijkwaardige samenwerking met de informele zorg in ieders eigen rol
• Maatwerk gebaseerd op mogelijkheden en respect
• Werken binnen duidelijke juridische kaders.

Eerlijke communicatie over wat wenselijk is, welke (on)mogelijkheden er zijn en wie welke rol vervult, is de basis. Welzijn en kwaliteit van leven van cliënten zal steeds centraler komen te staan. Nieuw te ontwikkelen scholingsmogelijkheden voor zowel formele als informele zorgverleners kunnen hierbij ondersteunen.

Voorbeelden van informele zorg

Ontvangstvrijwilliger

“De kennismakings-gesprekken verlopen veel rustiger. Voor nieuwe bewoners en familie én voor medewerkers”

Lees meer

Jongeren bezoeken ouderen

“Een bijzondere samenwerking wanneer jongeren er zijn voor ouderen”

Lees meer

‘Samendoeners’ meer gelijkwaardig

“Mantelzorgers zijn meer betrokken en komen zelfs extra helpen tijdens drukke periode’s!”

Lees meer

Klankbordgroep voor mantelzorgers

“Een nuttige bijeenkomst waarin iedereen gehoord wordt. We zijn goede stappen aan het zetten”

Lees meer

Interviews met mantelzorgers

“Belangrijkste aandachtspunt bij samenwerking met mantelzorgers is de communicatie”

Lees meer

Samenwerking met sportverenigingen

“Verbinding tussen jong en oud met een kijkje in elkaars wereld is enorm waardevol”

Lees meer

Mantelzorgondersteuning

“Mantelzorgers lopen een marathon die jaren kan duren. Dat zijn tropenjaren.”

Lees meer

4 mythes over Informele Zorg

Informele zorg speelt een belangrijke rol in onze samenleving, maar er hangen veel misvattingen omheen. Onderstaande belicht vier veelvoorkomende mythes over de informele zorg. Door deze mythes te ontkrachten en te focussen op praktische oplossingen, ontstaat ruimte voor een betere samenwerking tussen formele en informele zorg. Deze inzichten bieden een helder perspectief op hoe maatwerk, communicatie en wederzijds vertrouwen de sleutel vormen tot een veerkrachtig zorgnetwerk.

1. Mantelzorgers kunnen nauwelijks iets betekenen. Ze zijn veelal overbelast en druk met eigen leven

- Op maat blijkt heel veel mogelijk
- Ondersteuning in vroege fase kan veel overbelasting voorkomen
- Goede relatie is basis, niet alleen beroep doen in tijden van schaarste

2. Er zijn steeds minder vrijwilligers

- Mensen willen heel veel doen voor anderen, maar wel op andere voorwaarden
- Oude vrijwilliger verdwijnt, echter nieuwe doelgroepen dienen zich aan, worden onvoldoende aangeboord
- Ongeorganiseerde vrijwilliger is niet in beeld bij zorgorganisaties

3. Mensen worden steeds individueler, alleen gericht op eigen leven

- Vraagverlegenheid bij kwetsbare personen
- Personeel kan onvoldoende concreet samenwerking vragen van informele netwerk
- Elkaar kennen zonder ondersteuningsvraag is basis om daarna beroep op iemand te kunnen doen

4. Personeel heeft het te druk om echt tijd te maken voor informele netwerk

- Personeel heeft eigen handelsruimte nodig om samenwerking met informele netwerk op maat vorm te kunnen geven
- Samenwerking vraagt voeren van andere gesprekken en anders organiseren van werkzaamheden
- Belang van goede samenwerking met informele netwerk moet speerpunt zijn binnen de organisatie

Het advies

Faciliteer informele ontmoetingsmomenten en plekken zodat er een basis van vertrouwen en elkaar kennen is op het moment dat informele ondersteuning zou kunnen helpen
Investeer in communicatieve vaardigheden van al het personeel. Dit is de absolute basis voor een goede samenwerking met het informele netwerk
Realiseer goede terugval momenten voor personeel en het informele netwerk om de kwaliteit van samenwerking te blijven evalueren en verbeteren
Richt het proces zodanig in dat indien wenselijk er ruimte is voor afwijken van het proces wanneer dit de samenwerking verbetert. Maatwerk is de norm!