Informele Zorg

Bij zorgverlening en ondersteuning van kwetsbare ouderen zijn veel mensen betrokken. Dit zijn niet alleen zorgprofessionals, de zogenaamde formele zorg, maar ook vrijwilligers, mantelzorgers, oud-medewerkers, familieleden, leerlingen, maatschappelijke stagiaires, de directe omgeving, buurtverenigingen etc. Dit netwerk, ook wel ‘de informele zorg’ genoemd, wordt steeds belangrijker.

Informele zorg is zorg en ondersteuning die wordt gegeven door mensen die dat niet als beroep doen. Ze helpen omdat ze b.v. een persoonlijke band hebben met de cliënt, iets nieuws willen leren, nieuwe mensen willen leren kennen, of doen dit vanuit idealisme of maatschappelijke betrokkenheid. We noemen dit ook wel het informele netwerk.

Situatie

Door de ontgroening van de zorg neemt de beschikbaarheid van formele zorgcapaciteit de komende jaren af. Zowel landelijk als ook in de regio Noord- en Midden-Limburg.

Informele zorg is een van de oplossingen om de gevolgen van vergrijzing én ontgroening op te vangen. Andere oplossingen zijn inzet van (technische) hulpmiddelen en goed werkgeverschap. Uiteraard kun je deze oplossingen in de praktijk niet los van elkaar zien: alles heeft met elkaar te maken en heeft invloed op elkaar.

Samen zorgen wordt de norm!
De huidige manier van samenwerken met het informele netwerk doet nog onvoldoende recht aan de mogelijkheden en meerwaarde hiervan. Hier willen we ons in verbeteren omdat de betrokkenheid en inzet van dit informele netwerk noodzakelijk is om kwalitatief goede zorg en ondersteuning te kunnen blijven leveren, ook in de toekomst.
Voor de toekomst is de verwachting dat het informele netwerk geen apart onderdeel meer is van de zorgverlening. Het zal verweven zijn in elke vorm van zorg en ondersteuning, op elk moment van de dag en op alle locaties, inclusief thuis.
Samen zorgen vraagt om regionale aandacht en professionele ondersteuning van het informele netwerk en van alle betrokken partijen in Noord- en Midden-Limburg. Van mantelzorgorganisatie tot gemeente, van opleidingsinstituut tot VVT-instelling, van buurthuis tot bedrijf.

Laatste nieuws

Er zijn nog geen nieuwsberichten m.b.t. deze actielijn, daarom zie je hier een overzicht van alle nieuwsberichten.

Doelen en resultaten

De actielijn Informele Zorg heeft als doelstelling in Noord- en Midden-Limburg een optimale en gelijkwaardige samenwerking met de informele zorg op te zetten, samen met alle partijen die hierbij betrokken zijn. Dit vraagt om een andere manier van werken dan we nu gewend zijn en betekent een belangrijke aanpassing in de wijze van samenwerken. Maatwerk is hierbij essentieel, aangepast aan de betreffende persoon, locatie, cultuur en beschikbare mogelijkheden.

Om dit te leren zijn er vanuit de de deelnemende organisaties verschillende projecten opgestart. Elk project met een eigen insteek, passend bij de situatie en mogelijkheden. Zo proberen we verschillende samenwerkingsvormen uit. Hoewel we nog in de beginfase zijn, is al duidelijk dat de volgende aspecten belangrijk zijn:
• Gelijkwaardige samenwerking met de informele zorg in ieders eigen rol
• Maatwerk gebaseerd op mogelijkheden en respect
• Werken binnen duidelijke juridische kaders.

Eerlijke communicatie over wat wenselijk is, welke (on)mogelijkheden er zijn en wie welke rol vervult, is de basis. Welzijn en kwaliteit van leven van cliënten zal steeds centraler komen te staan. Nieuw te ontwikkelen scholingsmogelijkheden voor zowel formele als informele zorgverleners kunnen hierbij ondersteunen.

8 inspirerende voorbeelden van informele zorg

Hoe organisaties in de regio Noord- en Midden-Limburg samenwerken met het informele netwerk.

Welkomstvrijwilliger

“De inhuizing verloopt nu veel rustiger. Zowel voor nieuwe bewoners en familie als voor de zorgmedewerker”

Lees meer

Jongeren bezoeken ouderen

“Een bijzondere samenwerking wanneer jongeren er zijn voor ouderen”

Lees meer

‘Samendoeners’ steeds meer gelijkwaardig

“Mantelzorgers zijn meer betrokken en komen zelfs extra helpen tijdens drukke periodes”

Lees meer

Klankbordgroep voor mantelzorgers

“Nuttige bijeenkomsten waarin iedereen gehoord wordt. We zijn goede stappen aan het zetten”

Lees meer

Interviews met mantelzorgers

"Belangrijkste aandachtspunt bij samenwerking met mantelzorgers is communicatie”

Lees meer

Samenwerking met sportverenigingen

“Verbinding tussen jong en oud met een kijkje in elkaars wereld is enorm waardevol”

Lees meer

Mantelzorg ondersteuning

“Mantelzorgers lopen een marathon die jaren kan duren. Dat zijn tropenjaren”

Lees meer

Samenwerkende zorg

"Vraagverlegenheid bij zowel personeel als mantelzorgers kan een optimale samenwerking soms in de weg zitten"

Lees meer

4 mythes over Informele Zorg

Informele zorg (of Het Informele Netwerk) wordt vaak genoemd als een belangrijke toekomstige speler m.b.t. de toekomst van de zorg. Maar klopt dat wel en kan dat ook? Deze folder belicht vier veelvoorkomende mythes, om te inspireren om anders naar de mogelijkheden van Het Informele Netwerk te kijken.

Mythe 1: Mantelzorgers kunnen nauwelijks iets betekenen. Ze zijn veelal overbelast en druk met eigen leven

Echter:

Op maat blijkt heel veel meer mogelijk

Ondersteuning in vroege fase kan veel overbelasting voorkomen

Goede relatie is de basis, niet alleen een beroep doen in tijden van schaarste

Mythe 2: Er zijn steeds minder vrijwilligers

Echter:

Mensen willen heel veel doen voor anderen, maar wel op andere voorwaarden

Oude vrijwilliger verdwijnt, echter nieuwe doelgroepen dienen zich aan, worden onvoldoende aangeboord

Ongeorganiseerde vrijwilliger is niet in beeld bij zorgorganisaties, terwijl hier heel veel potentieel zit

Mythe 3: Mensen worden steeds individueler, alleen gericht op het eigen leven

Echter:

Vraagverlegenheid bij kwetsbare personen
Mensen voelen zich onzeker waardoor ze niets doen; ondersteuning en kennis delen helpt hierbij
Elkaar kennen zonder ondersteuningsvraag is de basis om daarna, indien nodig, een beroep op iemand te kunnen doen

Mythe 4: Personeel heeft het te druk om echt tijd te maken voor informele netwerk

Echter:

De zorg van de toekomst vraagt ‘Anders werken’, dit geldt ook voor de samenwerking met informele netwerk

Het missen van noodzakelijke communicatieve vaardigheden is grotere barrière dan tijd

Personeel heeft eigen handelsruimte nodig om samenwerking met informele netwerk op maat vorm te kunnen geven

Goede samenwerking met het informele Netwerk zou altijd een plaats moeten hebben in kwalitatief goede zorg, niet alleen bij personele schaarste

Het advies

Ga echt het gesprek aan met het Informele Netwerk en bouw een relatie met ze op. Pas dan weet je echt wat, hoe en wanneer de mogelijkheden van het Informele Netwerk zijn.
Faciliteer informele ontmoetingsmomenten en plekken zodat er een basis van vertrouwen en elkaar kennen is op het moment dat informele ondersteuning zou kunnen helpen.
Investeer ruimschoots in communicatieve vaardigheden van al het personeel. Dit is de absolute basis voor een goede samenwerking met het informele netwerk
Realiseer goede terugval momenten voor personeel en het informele netwerk om de kwaliteit van samenwerking te blijven evalueren en verbeteren
Richt het proces zodanig in dat indien wenselijk er ruimte is voor afwijken van het proces wanneer dit de samenwerking verbetert. Maatwerk is de norm!